100. Yılında 1924’ü Yeniden Okumak: Yaşam, Kadın, Değişim

1924, Türkiye’de Türk çağdaşlaşma hareketini nihai hedefine/hedeflerine taşımak doğrultusunda yaşamın her alanını şekillendirecek temel uygulamaların gerçekleştirildiği yıldır. Devletin üst yapısından anayasal karakterine, eğitimden orduya, günlük yaşama kadar Türkiye’de kadınların geleceğini de belirleyecek bu yıl, günümüz Türkiye’sinin şablonunu ortaya çıkarmıştır. Nezihe Muhiddin ve Kadın Halk Fırkası gibi Türk kadın hareketlerinin bir uzantısı olacak şekilde Türk Kadınlar Birliği’nin kurulması (7 Şubat 1924), Hilafetin kaldırılması (3 Mart 1924), Tevhid-i Tedrisat Yasasının kabulü (3 Mart 1924), Şeriye ve Evkaf Vekaletlerinin kaldırılması (3 Mart 1924), Erkân-ı Harbiye-yi Umumiye Vekaletinin kaldırılması (3 Mart 1924), yeni Anayasanın kabulü (20 Nisan 1924), Lozan Antlaşması’nın yürürlüğe girmesi (8 Ağustos 1924), kadınların yargıçlığa atanma talepleri (22 Ağustos 1924), İş Bankası’nın kurulması (26 Ağustos 1924), Ziya Gökalp’in vefatı (25 Ekim 1924), Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın Kuruluşu (17 Kasım 1924) gibi gelişmeler, 1924 yılında yaşanmıştır. Demiryollarının devletleşme süreci açısından da 1924 bir kırılmayı ifade etmektedir. 1924 yılı, tüm bu etkinliklerin kapsamı ve önemine rağmen ister istemez Cumhuriyet’in ilan edildiği 1923’ün gölgesinde kalmıştır. Türkiye’de başlayan çağdaşlaşma sürecinin tamamlayıcısı/pekiştiricisi niteliğinde Cumhuriyet’in 100. yılının kutlandığı süreçte kuşkusuz 1924 yılının Türkiye’nin hayatına/geleceğine etkisinin yeniden okunması/değerlendirilmesi göz ardı edilemez. 
İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Eminalp MALKOÇ tarafından planlanan 100. Yılında 1924’ü Yeniden Okumak: Yaşam, Kadın, Değişim konulu çağrılı konuşmacılardan oluşan sempozyum, 19-20 Eylül 2024 tarihleri arasında Türk Kadınlar Birliği Bursa Şubesi Yönetim Kurulu üyesi ve  İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Öğretim Üyesi Doç. Dr. Betül BATIR’ın koordinesiyle, Türk Kadınlar Birliği Bursa Şubesi Başkanı Tijen SÖZERİ  ve üyelerinin katkıları, paydaş Belediye ve sponsorların destekleriyle toplanacaktır. Türk Kadınlar Birliği’nin 100. Yılı etkinlikleri kapsamında, Bursa’da iki gün sürecek etkinliğe alanlarının uzmanı çeşitli üniversitelerden davetli 13 öğretim üyesi (Doçent ve Profesör) konuşmacı katılacaktır. 
Sunum başlıkları; 
Türkiye’nin İlk Kadın Partisi Girişimi Kadınlar Halk Fırkası ve Nezihe Muhittin; Cumhuriyet, 3 Mart Kanunları ve “Asrî Kadın”; Türkiye Sinema Tarihinde İlk Kadın Oyuncular; 1924 Anayasasının Türk Toplumunu Eşit Statüye Kavuşturan Hükümleri ve Kadın 

Hakları; Fransız Laikliği ve Türkiye’de Halifeliğin Kaldırılmasına Etkileri; Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Vakıflar Üzerine Bazı Gerçekler; Darüleytamlardan Modern Eğitim Kurumlarına: Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun Sosyal ve Eğitimsel Etkileri; Tevhid-i Tedrisat Yasası ve Yabancı Okullar; Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti'nden Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyâseti'ne Genelkurmay Başkanlığı; 1924 Yılında Basın; Dış Basındaki Yansımalarıyla 1924 Yılı Gelişmeleri ve "Yeni Türkiye" Metaforu; Görsellerle Cumhuriyet’in En Uzun Yılı 1924’ün Panoraması; Bursa Şehrinin 1924 Gündemi olarak sıralanabilir. En son kapanış ve değerlendirme oturumuyla sempozyum tamamlanacaktır.

Ülkede köklü bir değişimin çatısının oluşturulduğu  siyasi, hukuki, toplumsal, kültürel, eğitim ve diğer alanlarda büyük dönüşümün/değişimin gerçekleştirildiği 1924 yılının  öneminin vurgulanacağı/ele alınacağı anlamlı bir kongrenin Bursa’ya yaraşır şekilde Türk Kadınlar Birliği Bursa Şubesi ile Bursa Büyükşehir Belediyesi ve ilçe Belediyelerinden Osmangazi, Nilüfer, Mudanya Belediyelerinin işbirliğiyle hayata geçirilecek olması gurur vericidir. Kültürel etki, katkı ve genel tarihsel hatırlatmaların yanında sempozyum dinleyicilerinin sorularının yerinde yanıtlanması, yaşam kadın değişim temasıyla geçmişten günümüze uzanan süreçte 1924’ün öneminin ve konumunun incelenmesi/değerlendirilmesi hedeflenmektedir.

Düzenleme Komitesi

Doç. Dr. Eminalp MALKOÇ

(İstanbul Teknik Üniversitesi-  Düzenleme Komitesi Başkan)

Doç. Dr. Betül BATIR

(İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa/ TKB Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi)

Tijen SÖZERİ BARIN

 (TKB Bursa Şubesi Başkanı)

 TKB Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Üyeleri

TKB Bursa Şubesi Yürütme Kurulu Üyeleri